Topaz hay hoàng ngọc là một khoáng vật silicat của nhôm và flo có công thức hóa học là Al2[SiO4](F,OH)2. Lần đầu tiên topaz được sử dụng làm đá quý trong đồ trang sức năm 1737 do Henekel (khi ông mô tả mỏ Saxon) bởi lẽ topaz có độ cứng tương đối cao, ánh thuỷ tinh tương đối mạnh và đặc biệt là có màu sắc đa dạng.
Hầu hết các học giả đều cho rằng tên topaz được lấy từ Topzios, là tên cũ của một hòn đảo bằng tiếng Hy Lạp ở biển Đỏ, ngày nay tên là Zabargad (hòn đảo này chưa bao giờ cung cấp topaz, nhưng ở đây có mỏ peridot, là một loại đá bị nhầm lẫn với topaz trước đây). Một số học giả lần theo nguồn gốc, tiếng Sanskrit (Phạn - tiếng cổ của Ấn Độ), chữ topas hay topaz có nghĩa là ”lửa – fire”.
Topaz phổ biến trong các thành tạo pegmatit, cộng sinh với tuamalin, fluorit, thạch anh, berin, felspat. Đôi khi cũng gặp topaz trong các mạch nhiệt dịch.
Các mỏ nổi tiếng ở Brazil (bang Minas, Gerais); Mỏ Lapaz của Mehico có nguồn topaz màu vàng; ở Mỹ có mỏ topaz màu hồng, vàng và xanh lam rất đẹp. Một số nước khác cũng khai thác nhiều topaz như Úc, Myanma và đặc biệt là ở Nga khai thác nhiều topaz màu lam, màu lục ở vùng núi Ural.
Ở Việt Nam, topaz được tìm thấy trong pegmatit ở Thạch Khoán, Vĩnh Phú, đi cùng với thạch anh, berin và một số khoáng vật khác. Topaz vùng Xuân Lệ, Thường Xuân, Thanh Hoá cũng có nguồn gốc pegmatit, cộng sinh với aquamarin và thạch anh. Topaz Lâm Đồng trong pegmatit cộng sinh với felspat, thạch anh.
- Thành phần hóa học và cấu trúc tinh thể:
Các thành phần nguyên tố trong topaz gồm: Al2O3 chiếm 62-48%; SiO2: 39,0 - 28,2%; F: 13 - 20,4%; H2O: 2,45%. F & OH có thể thay thế cho nhau vì vậy topaz không có OH sẽ có công thức là Al2F2SiO4 và không có F là topaz hydroxyl Al2(OH)2SiO4.
Đối với topaz không màu, màu lam, màu nâu loại giàu F thường có các bao thể hang hốc chứa 2 hoặc 3 pha. Các hang hốc thường có dạng giọt nước và dạng bóng, một trong chúng có thể là khí CO2. Ngoài ra còn có các bao thể rắn như: anbit dạng tấm, apatit, brucit, muscovit, fluorit, gơtit, granat, hematit...
Do tính cát khai hoàn toàn theo mặt cơ sở nên topaz thường được mài cắt có chiều dài của hình oval hoặc hình giọt nước chạy theo chiều dài tinh thể sẽ có khuynh hướng nứt đôi viên đá thậm chí bị vỡ làm 2 phần. Những viên có màu đậm trung bình được mài cắt kiểu emơrôt (cắt bậc). (Xem thêm: Quá trình khai thác và chế tác đá Topaz)
- Topaz thường không màu, màu lam, lam – lục giống màu aquamarin, màu vàng, còn hồng và đỏ thì hiếm.
- Lưỡng chiết: 0,008 - 0,01
- Ánh: topaz có ánh thuỷ tinh và có đặc tính trơn, nhưng có một chút ánh lửa.
- Topaz luôn luôn trong suốt, trừ những trường hợp có nhiều bao thể tạo hiện tượng đám mây.
- Tính đa sắc: Rõ nhưng không mạnh, trừ tường hợp màu hồng có ánh lửa: màu hồng và không màu.
- Những viên màu đỏ vàng (màu Sherry) cho 3 màu: vàng mật ong, vàng đỏ, vàng hồng nhạt. Màu lam: màu lam, hồng nhạt, xanh lam.
- Dưới kính lọc Chelsea những viên màu lam cho màu lam phớt lục.
- Phổ hấp thụ: Phổ hấp thụ của topaz không thể quan sát để giám định trừ màu Sherry; màu này do nguyên tố Cr, nhưng nó không cho phổ hấp thụ. Tuy nhiên khi chúng được xử lý nhiệt sẽ có vạch kép tại 6828, và có thể nhìn thấy tốt hơn nếu ánh sáng đi vào viên đá được lọc bằng CuSO4.
- Tính phát quang: Thay đổi tuỳ theo 2 loại giàu hydroxyl (OH) và loại giàu F: Topaz màu xanh lam và không màu phát quang màu vàng nhạt, lục nhạt yếu dưới sóng dài, còn dưới sóng ngắn thì cường độ yếu hơn nhiều.
Độ cứng của topaz trong thang đo Mohs là 8. Nhiệt độ cao có thể làm biến đổi màu sắc, thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể làm vỡ đá. Topaz có thể bị ăn mòn ít bởi các loại axit.
TÍNH TƯỢNG TRƯNG CỦA ĐÁ TOPAZ
Topaz được biết đến ít nhất hơn 2000 năm và là một trong những loại đá quý tạo thành nền tảng của 12 cửa để Holy City của Jerusalem mới. Những viên đá được gọi là đá tận thế này là để phục vụ cho việc bảo vệ chống lại kẻ thù và như một biểu tượng của vẻ đẹp và lộng lẫy. Nó không thể được chứng minh một cách thuyết phục cho dù tên của topaz xuất phát từ tiếng Phạn hay tiếng Hy Lạp, mặc dù tên topazos trong tiếng Hi Lạp nghĩa là đá xanh. Người La Mã đã dâng tặng đá topaz cho sao Mộc.
Màu sắc phổ biến nhất được tìm thấy của topaz là màu vàng, và đó là màu sắc xuất hiện ở một trong những loại đá quý lớn của Đức, Schneckenstein ở Saxony. Vào thế kỉ 18, nó được khai thác ở đó trong suốt khoảng hơn 60 năm. Tuy nhiên hầu hết các tinh thể đường kính không được 1cm. Bạn phải đi đến Siberia hay Brazil để tìm thấy những tinh thể lớn như nắm tay của bạn. Có nói rằng, bất cứ ai quan tâm có thể thuyết phục mình về vẻ đẹp của các mẫu cắt của topaz đặt tại Dresden của Grünes Gewölbe (Green Vault). Các topaz to lớn và tráng lệ từ vương miện Bồ Đào Nha, Braganza, trong một thời gian dài được cho là một viên kim cương. Nó nặng 1.680 ct …
Trong huyền bí, topaz được cho là giúp giải nhiệt, cầm máu và có tác dụng giúp ngon miệng. Nó được cho là để xua tan nỗi buồn, giận dữ và sợ hãi về đêm, để cảnh báo người đeo nó các chất độc và bảo vệ họ khỏi cái chết đột ngột. Nó được cho là làm cho nam giới đẹp trai và thông minh hơn, đồng thời biến những người phụ nữ khô khan trở nên tinh tế và nhạy cảm. Tuy nhiên, có lẽ tốt hơn khi không phụ thuộc quá nhiều vào sức mạnh huyền bí của nó, bởi vì nó cũng được cho rằng bạn có thể ngâm tay vào nước sôi sau khi một viên topaz được ném vào trong đó và rút tay lại một lần nữa mà không hề hấn gì.
Viên đá thành công cho tất cả các sự nỗ lực
Đeo topaz nếu bạn muốn có một đôi mắt sáng, theo truyền thuyết, nó có thể xua tan mọi bùa mê và giúp cải thiện thị lực rất tốt. Tên topaz xuất phát từ tiếng Phạn và có ý nghĩa là lửa. Người Ai Cập cho rằng Topaz có ánh sán vàng của thần mặt trời Ra. Điều này làm topaz trở thành một bùa hộ mệnh mạnh mẽ bảo vệ các tín đồ chống lại các tác hại. Người La Mã gắn liền topaz với sao mộc, cũng là một trong các vị thần của mặt trời.
Người Hi Lạp cổ đại tin rằng nó có năng lượng để làm tăng sức mạnh và làm người đeo nó vô hình trong một số trường hợp khẩn cấp. Topaz cũng được cho là có thể thay đổi màu sắc của thực phẩm hay đồ uống bị nhiễm độc. Năng lượng chữa bệnh huyền bí của nó tăng và lụi dần theo chu kì của mặt trăng.
Có lẽ nổi tiếng nhất là mẫu khổng lồ được tạo ra vào thế kỉ 17 của Quốc vương Bồ Đào Nha (1,640 carats), tên là Braganza, đầu tiên họ cho rằng đây là viên kim cương lớn nhất được tìm thấy, sau đó mới phát hiện ra là một topaz không màu.
Topaz là một đá quý khá bền vững, nhưng nó có thể được chia tách với một chiêu duy nhất, một đăc trưng nó chia sẻ với kim cương. Kết quả là nó phải được bảo vệ khỏi những va đập mạnh.
Đặc tính khoa học
Topaz xuất hiện trong một loạt các màu sắc khác nhau, cho đến này, topaz màu vàng đậm và màu hồng là có giá trị nhất. Đá màu xanh và xanh lá cây cũng khá phổ biến trong điều kiện hiện đại. Đá màu hồng tự nhiên rất hiếm, hầu hết đều là đá vàng qua xử lí nhiệt. Nhiều topaz không màu được chiếu xạ và xử lí nhiệt để tạo ra một dải màu xanh, một số gần như không thể phân biệt với lục ngọc khi nhìn bằng mắt thường.
Topaz nâu, vàng, cam, sherry, hồng và đỏ được tìm thấy ở Brazil và Sri Lanka. Topaz hồng được tìm thấy ở Pakistan và Nga.
Topaz xanh nhạt, cái mà được tác động để trở thành màu xanh được tìm thấy ở Brazil, SriLanka, Gineria và Trung Quốc.
Đặc tính siêu hình
Topaz được cho là tăng cường tiềm năng tâm linh của con người. Truyền thuyết cho chúng ta biết rằng nó được sử dụng để làm tăng trí thông minh và sáng tạo, cho trí tuệ để dẫn tới sự giàu có. Là viên đá của “tình yêu đích thực và thành công trong mọi việc”, nó có thể được sử dụng để tăng sự hiểu biết, lòng từ bi, lòng tốt và sự cảm thông. Nó sẽ mở cửa những trái tim đang đóng kín cũng như bảo vệ trái tim ấy từ quá nhiều những đau đớn.
+ Topaz xanh: sự mát mẻ, tĩnh lặng và những rung động nhẹ nhàng giúp cân bằng cảm xúc, với sự sáng tạo, tự biểu hiện và nhận thức tâm linh.
=> Cùng chiêm ngưỡng những Mẫu nhẫn đá Topaz xanh đẹp tại Victoria Jewelry!
+ Topaz trong suốt mở ra sự giao tiếp với các loài vật.
+ Topaz vàng, cai trị bởi mặt trời, mang lại sự phong phú, khuyến khích thực tế cũng như những kế hoạch tốt.
+ Topaz xanh lá cây giúp con người thoát khỏi những suy nghĩ nặng nề của sự trả thù.
+ Topaz màu sherry rất hữu ích với học sinh và các học giả trong việc khuyến khích họ tìm kiếm và lưu giữ kiến thức. Nó kích thích vào tâm trí cao hơn, nạp lại năng lượng với nhận thức lớn hơn.
+ Topaz nâu hoặc nâu đỏ kích thích vị giác tốt và phân biệt cũng như hỗ trợ mọi người thoát khỏi hoài nghi, đặc biệt là sự tự nghi ngờ. Loại đá này thích hợp cho những người đang có khuynh hướng không tin tưởng vào vũ trụ hơn là tin nó một cách bừa bãi.
+ Topaz hồng khuyến khích sự toàn vẹn, trung thực và cởi mở.
+ Topaz trắng kích thích tâm trí để tập trung trí tuệ tốt hơn, nhiều tác dụng như hổ phách nhưng không mạnh mẽ.
Đặc tính về sức khỏe
- Topaz là một hòn đá mạnh mẽ theo cách mà thạch anh có. Nó là một viên đá cân bằng và êm dịu giúp cân bằng cảm xúc, miễn trừ căng thẳng và có thể mang lại niềm vui.
- Topaz kích thích sự trao đổi chất và tiêu hóa, nâng cao vị giác! Theo truyền thống cổ xưa, nó sẽ giúp cầm máu, và thúc đẩy thư giãn bằng cách giảm bớt căng thẳng.
- Về thể chất, topaz hỗ trợ cho bệnh gút, rối loạn máu, xuất huyết, kém ăn, tái tạo mô, bệnh lao, lão hóa, hệ thống nội tiết.
- Topaz xanh đặc biệt thúc đẩy cảm hứng nghệ thuật, tăng cường tuyến giáp và sự trao đổi chất. Nó được biết đến phổ biến là giúp cho việc giảm cân.
- Topaz vàng chống lại những tâm trạng xấu và giảm sự khó chịu bị gây ra bởi bệnh thiếu ngủ. Màu này cũng có thể giải độc cho cơ thể giúp tái tạo mô.
Đặc tính ma thuật
Topaz được coi là một hòn đá khác được sử dụng cho mục đích bảo vệ, nó được coi là đặc biệt chống lại ghen tị, âm mưu, bệnh tật, chấn thương, đột tử, phù thủy, và phép thuật tiêu cực cũng như hành động điên rồ.
Nó cũng được cho là đặc biệt hiệu quả khi đặt trong vàng và được đeo vào cánh tay trái, đeo theo cách nào đó để phát tiết sự trầm cảm, giận dữ, tham lam, sợ hãi, điên cuồng hay bất kì sự phiền não nào.
Khi được đặt bên trong hoặc xung quanh nhà, nó sẽ là một phép thuật chống lại tai nạn và cháy, để dưới gối hoặc đeo khi ngủ, topaz sẽ chống lại những cơn ác mộng và đè bẹp mộng du.
Hãy mang bên mình chiếc nhẫn hay dây chuyền đá Topaz để tôn lên nét sang trọng và quý phái, trang sức Topaz đẹp làm điểm nhấn nổi bật trong phong cách thời trang của phái đẹp.